Białka – związki organiczne, w których skład wchodzą: C, H, N, S. Zbudowane są z aminokwasów. Występują we wszystkich żywych organizmach oraz wirusach. Synteza białek odbywa się przy udziale specjalnych organelli komórkowych zwanych rybosomami.

Budowa białek

Wyróżniamy następujące struktury budowy białek:
- Struktura pierwszorzędowa białka - kolejność aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym
- Struktura drugorzędowa białka - przestrzenne ułożenie fragmentów łańcuchów polipeptydowych
* Do struktur drugorzędowych zaliczana jest:
- helisa alfa
- harmonijka beta
- beta zakręt
- Struktura trzeciorzędowa białka – wzajemne położenie elementów struktury drugorzędowej.
- Struktura czwartorzędowa białka – wzajemne położenie łańcuchów polipeptydowych oraz ewentualnie struktur niebiałkowych

 

 

Podział białek

Białka dzielimy wzgl. na:
- budowę: proste i złożone
Proste (proteiny) zbudowane są wyłącznie z aminokwasów
Złożone mają dodatkowe grupy np. chromoproteiny, fosfoproteidy
- pochodzenie: roślinne i zwierzęce
- wartość biologiczną

Pełnowartościowe te, które w swoim składzie zawierają wszystkie aminokwasy egzogenne. Do takich białek zaliczamy np. albuminę, białko jaja kurzego, białko mleka i mięsa

Niepełnowartościowe te, w których brakuje choćby jednego aminokwasu egzogennego. Przykładem takiego białka jest kolagen, żelatyna         

Źródła białek

- mięso
- nabiał – mleko, ser
- jaja
- produkty zbożowe
- nasiona strączkowe
- orzechy

ZA WZOROWE BIAŁKO (BIAŁKO STANDARDOWE, NAJLEPSZE DLA LUDZKIEGO ORGANIZMU) PRZYJMUJĘ SIĘ BIAŁKO JAJA KURZEGO, ponieważ jego skład odzwierciedla zapotrzebowanie człowieka na poszczególne aminokwasy

Funkcje białek w organizmie:

- składniki enzymów, hormonów  
- regulują przemiany metaboliczne i fizjologiczne (wzrost i rozmnażanie)
-uczestniczą w transporcie: tlenu, żelaza, tłuszczów
-magazynują tlen
-zapewniają właściwą odporność
-umożliwiają krzepnięcie krwi
-zapewniają prawidłową równowagę kwasowo zasadową
- są składnikiem budulcowym
-są materiałem energetycznym

Niedobór białek powoduje:

-zahamowanie wzrostu
-osłabienie mięśni
-trudności w regulacji uszkodzonych tkanek
-niedokrwistość
-wzrost podatności na infekcję
-zaburzenia krzepnięcia krwi i procesu trawienia

Przyczyny niedoboru białka:

-niedożywienie
-dieta odchudzająca, wegańska
-choroby np. anoreksja, nowotwory

Nadmiar spożycia białka powoduje:

-utrudnienie pracy wątroby i nerek
-zatrucia

Ciekawostki

Zawartość białka w poszczególnych produktach spożywczych:
- w mleku – 3, 2g/100ml
- w jajach – 60% masy jajka
- w mięsie wieprzowym – 20g/100g
- w soi – 44%
- w banianie – 1,09g/100g


1g białka zawiera 4 kalorie
1g białka = 4kcl


Choroby spowodowane brakiem białka: Marasmus (Marazm) i Kwashiorkor
Marazm – stan wyniszczonego organizmu prowadzący do obniżenia sprawności myślenia i apatii. Inaczej niedożywienie powstałe w wyniku niedoborów białkowo-kalorycznych w diecie
Kwashiorkor – dotyczy głównie dzieci z ubogich krajów. Choroba spowodowana niedoborem ilościowym i jakościowym pożywienia. Może doprowadzić do rzadko spotykanego ,,raka wodnego”. Osoba chora jest osłabiona, apatyczna, zanikają jej tkanki tłuszczowe i mięśniowe. Objawy kwashiorkor u dziecka: obrzęk twarzy, wypadające włosy. Zapalenie jamy ustnej wskazuje na możliwy współistniejący niedobór witamin z grupy B.

Marazm

Kwashiorkor

Kwashiorkor

 

Zebrała i opracowała: Angelika Rogalska IIBT

Tłuszcze to nierozpuszczalne w wodzie substancje organiczne, najczęściej trójglicerydy - trzy cząsteczki kwasu tłuszczowego połączone z cząsteczka glicerolu.
Kwasy tłuszczowe zazwyczaj zbudowane są z prostych łańcuchów 16 i 18 atomów węgla, w której skład wchodzą rozpuszczalne w tłuszczach witaminy.

 

 

1g tłuszczu = 9 kcal

Tłuszcze w żywieniu.:
Tłuszcze jadalne ze względu na rodzaj produktów żywnościowych, w których występują można podzielić na dwie grupy:
- tłuszcze widoczne - to typowe tłuszcze, które znamy z życia codziennego
Np. masło, oleje roślinne, margaryny, smalce
- tłuszcze niewidoczne - to tłuszcze zawarte w różnych produktach, z istnienia których nie koniecznie zdajemy sobie sprawę
Np. mleko, śmietana, sery, mięso, ryby

Spożywanie tłuszczów jest niezbędne do prawidłowego rozwoju organizmów, jednak zbyt duża ich ilość może być szkodliwa. Szczególnie niebezpieczne jest nadużywanie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, a więc tłuszczów nasyconych. Mają one negatywny wpływ na układ krążenia, gdyż są one przekształcane w cholesterol, który w nadmiarze osadza się w naczyniach krwionośnych, utrudniając przepływ krwi (choroba miażdżycowa). Uznaje się, iż dzienne spożycie tłuszczy nie powinno dostarczać więcej niż 300 mg cholesterolu.
Z tego względu powinno się eliminować z codziennej diety tłuszcze zwierzęce i zastępować je tłuszczami pochodzenia roślinnego np. margarynami, które są specjalnie utwardzanymi tłuszczami roślinnymi.

 

Tłuszcze roślinne czy zwierzęce?

- Tłuszcze roślinne są związkami nienasyconymi, a więc estrami gliceryny i nienasyconych kwasów karboksylowych na przykład kwasu oleinowego. Są to np.: oliwa, olej rzepakowy, słonecznikowy, arachidowy, lniany, masło kakaowe.
- Tłuszcze zwierzęce (masło, smalec, słonina) bogate w nasycone kwasy tłuszczowe podnoszą stężenie cholesterolu w surowicy i zwiększają krzepliwość krwi. Sprzyjają powstaniu miażdżycy, a tym samym i zawałów serca, otyłości oraz niektórych nowotworów.

Otóż...

Najkorzystniejsze dla organizmu jest spożywanie tłuszczów roślinnych. To co stanowi iż wyżej stawiamy tłuszcze roślinne od zwierzęcych to przewaga kwasów tłuszczowych nienasyconych, które zawierają brak szkodliwego cholesterolu. Kwasy tłuszczowe nienasycone są biologicznie czynne i biorą udział w wielu procesach i przemianach biochemicznych zachodzących w naszym organizmie.

Produkty korzystne dla zdrowia to takie które:

  • Mają obniżoną zawartość tłuszczu.
  • Zawierają jak najmniej kwasów nasyconych i trans.
  • Zawierają jak najmniej kwasów nienasyconych.
  • Nie zawierają cholesterolu.
  • Zawierają witaminy.

Jak najdalej od - produktów "fast food" zawierają ogromne ilości tłuszczów, głównie kwasów tłuszczowych nasyconych i trans. Gdy mamy zamiar zakupić wybrany produkt spożywczy przez nas, należy uważnie czytać listę składników produktu i tabelę wartości odżywczych.

Czy tłuszcz jest potrzebny naszemu organizmowi?

Tłuszcz jest potrzebny dla prawidłowej pracy organizmu. Jest głównym źródłem energii, chroni organizm przed utratą ciepła, jest niezbędny do wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i dla prawidłowej pracy hormonów.

 

Pamiętaj!

Zalecane jest obniżenie spożycia tłuszczów ogółem i zmiana tłuszczów zwierzęcych na roślinne!

 

ZALECENIA DOTYCZĄCE SPOŻYCIA TŁUSZCZÓW

  • Należy ograniczać spożycie tłuszczu ogółem - w dziennej racji pokarmowej tłuszcze nie powinny dostarczać więcej niż 25-30% spożywanej energii.
  • Zaleca się spożywanie jak najmniejszych ilości tłuszczów widocznych.
  • Głównym źródłem tłuszczu w diecie powinny być różne roślinne tłuszcze widoczne (oleje roślinne) i nieutwardzone margaryny miękkie.
  • Należy unikać spożywania produktów zawierających kwasy tłuszczowe i trans. Ich łączna ilość nie powinna przekraczać 10% energii dziennej racji pokarmowej.
  • Zaleca się, zwiększenie spożycia tłuszczów roślinnych bogatych w NNKT, tak aby dostarczały one 4-10% dziennej porcji energii.
  • Wędliny i tłuste mięsa należy zastępować chudymi oraz chudym drobiem bez skóry.
  • Korzystniej jest spożywać mleko i przetwory mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu niż masło.
  • Do smarowania pieczywa należy stosować nieutwardzone margaryny miękkie.
  • Należy zwiększyć spożycie ryb morskich do 2-3 razy w tygodniu.

 

Jakub Chyży, Michał Szafrański – 2 bt

Wykonanie: Wasilewski, Cichocka, Kieliszek

1 kg dyni
3 średnie ziemniaki
1 cebula
1 marchew
1 łyżeczka masła
250ml mleczka kokosowego
papryka słodka
papryka ostra
pieprz
sól
chilli

Warzywa umyć, obrać. Cebulę zeszklić na maśle, później dodać pokrojoną w kostkę dynię, ziemniaki i marchew. Całość zalać 500 ml wody i gotować pod przykryciem przez około 20 minut, aż warzywa będą miękkie. Doprawić do smaku, dodać mleczko kokosowe i zmiksować blenderem na krem. Spróbować jeszcze raz. Podawać z pestkami dyni.


Wykonanie: Wasilewski, Cichocka, Kieliszek


Sos Serowy:
150 g serka topionego kremowego
marchew
por
kawałek selera
cebula
śmietana 18% około 3 łyżek stołowych
tymianek
sól
pieprz

Warzywa obrać, rozdrobnić i ugotować bulion, po ugotowaniu przecedzić, przelać do rondelka i zagotować, dodać ser topiony, roztopić i zagęścić śmietaną, pod koniec dodać tymianek i doprawić solą i pieprzem.

Ciasto:
1 szklanka mąki pszennej
1 szklanka mąki razowej
0,5 szklanki ciepłej wody
jedno jajo
olej


Farsz:
1 szklanka soczewicy
1,5 szklanki wody
1 cebula
olej
przyprawy: sól, pieprz, majeranek, papryka słodka

1,5 szklanki wody zagotować. Soczewicę opłukać pod bieżącą wodą i dodać do gotującej się wody. Gotować przez 30 min aż soczewica zmięknie i odparuje z niej woda. Cebulę zeszklić na oleju i odstawić do wystygnięcia. Po ugotowaniu soczewicy dodać do niej cebulę i przyprawić do smaku. Zmiksować blenderem i odstawić. Mąkę wsypać do miski, dodać olej, jajko i wodę. Wyrobić ciasto, rozwałkować i wyciąć szklanką kółka. Na nie położyć łyżeczkę farszu i skleić. Zagotować osoloną wodę w garnku i wkładać uformowane pierogi. Po wypłynięciu pierogów na powierzchnię wody odczekać chwilkę i przełożyć je do zimnej wody a potem na talerz. Pierogi są gotowe do zjedzenia. Smacznego.

Wykonanie: Jarosław Chrzanowski,  2bt

Składniki:

Beza

  • 4 szt. białka jaj
  • 0.5 szkl. cukru
  • 2 łyżki soku z cytryn

Do miski wybijamy białka, ubijamy je do powstania sztywnej piany. Pod koniec ubijania partiami dodajemy cukier i sok z cytryny.

Masę wylewamy na blachę  wyłożoną papierem do pieczenia. Formujemy 2  cienkie spody bezowe tej samej średnicy.

Piekarnik rozgrzewamy  do 160 0C, po włożeniu bezy należy obniżyć temperaturę do 100 0C.

Piec ok. 40 – 50 minut.

Spody ostudzić.

Krem:

  • 500 g śmietanki 36 %
  • 5 łyżek cukru
  • 2 żółtka

Schłodzoną śmietankę  ubijamy na sztywną masę, pod koniec ubijania dodajemy 2 łyżki cukru.

W drugiej miseczce ucieramy żółtka z pozostałym cukrem na kogelmogel.

Kogelmogel dodajemy do ubitej śmietanki i mieszamy delikatnie łyżką na jednolitą masę.

Wstawiamy do schłodzenia, aby masa stężała.

Warstwa owocowa :

  • 3 szt. kiwi
  • 1 szt. banan
  • 1 puszka brzoskwiń

Wszystkie owoce kroimy w małą kostkę.

Polewa czekoladowa:

  • Tabliczka czekolady
  • 4 łyżki wrzątku

Tabliczkę czekolady rozpuszczamy w kąpieli wodnej dodajemy wrzątek i mieszamy do uzyskania jednolitej lejącej się konsystencji.

Wykonanie:

Na pierwszy spód bezowy wykładamy trochę kremu i rozciągamy go po całym spodzie.

Następnie wykładamy owoce, krem i polewamy polewą czekoladową .

Kładziemy drugi spód bezowy, krem i warstwa owoców .

Na koniec masę przekładamy do rękawa cukierniczego i wyciskamy różyczki dookoła,na sam wierzch polewamy polewą w nieregularnych kierunkach.

Smacznego.

 


Partnerzy kształcenia zawodowego

  • logo_alebosco.png
  • logo_aryzta.png
  • logo_ckm.jpg
  • logo_cyprus.jpg
  • logo_panorama.png
  • logo_piknik.jpg
  • logo_radisson_blu.jpg
  • logo_sheraton.png
  • logo_szklarnia.png
  • logo_szpularnia.jpg
  • logo_the_park.png
  • logo_victor.png
  • logo_westin.jpg
  • logo_winogrono.png
Wiarygodna szkoła

Kształcenie i Szkolenia Zawodowe Akcja 1 Mobilność Edukacyjna

BIP

bip logo


deklaracja dostepnosci 2020

Smacznie, zdrowo i sportowo

Regionalne Podróże Kulinarne 2020

regionalne podroze kulinarne

Kto jest Online

Odwiedza nas 1184 gości oraz 0 użytkowników.

Rekrutacja 2021/2022

rekrutacja 2020 2021

Dziennik LIBRUS

librus

Srebrna Szkoła

srebrna tarcza technikum 2018

Nasz kanał na Youtube

Dopalacze kradną życie

Zdrowie i higiena

E-papierosy-profilaktyka

e papierosy

PRO MASOVIA

medal promasovia

Szkoła Zawodowa Najwyższej Jakości

Wiarygodna szkoła

II konkurs literatury rosyjskiej

konkurs literatury rosyjskiej

II POWIATOWY KONKURS WIEDZY HISTORYCZNEJ

Dobry start w zawodzie

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa

czytelnictwo

JSN Epic is designed by JoomlaShine.com